Bình Liêu không chỉ nổi tiếng với những dãy núi trùng điệp, những cung đường biên giới uốn lượn như dải lụa, những thửa ruộng bậc thang vàng óng mỗi độ lúa chín, với những sắc hoa đẹp tinh khôi nở suốt bốn mùa mà còn được biết đến với nhiều lễ hội mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây.
Lễ rước sắc phong tại lễ hội đình Lục Nà năm 2019.
Trong tiết trời se lạnh của tháng Giêng, sắc đào hồng, mận trắng dịu dàng, tươi tắn bung nở khắp các triền đồi núi, lối nhỏ vào bản làm bừng sáng lên vẻ đẹp thiên nhiên đầy sức sống của miền biên giới, gợi lên niềm vui phơi phới trong lòng người khi bước sang năm mới. Và đó cũng là lúc, bà con đồng bào dân tộc Tày, Dao, Sán Chỉ rộn ràng chuẩn bị cho mùa lễ hội xuân - những lễ hội truyền thống của dân tộc mình.
Với trên 96% là đồng bào dân tộc thiểu số, vì thế các lễ hội xuân ở Bình Liêu rất đa dạng và đậm đà bản sắc dân tộc. Trong đó phải kể đến lễ hội đình Lục Nà (16 tháng Giêng), hội hát Soóng cọ của dân tộc Sán Chỉ (13/3 âm lịch), hội Kiêng gió của đồng bào Dao Thanh Phán (4/4 âm lịch)…
Đình Lục Nà - nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của Bình Liêu.
Mỗi lễ hội đều có nét đặc trưng, cách thức tổ chức riêng nhưng đều được đồng bào các dân tộc tổ chức để cảm tạ, nhớ ơn các vị thần linh, tổ tiên, cầu mong cho mùa màng tốt tươi, mưa thuận gió hòa, người người mạnh khỏe, cuộc sống no ấm, gửi gắm tình yêu quê hương đất nước, tình yêu đôi lứa… Mùa xuân ở Bình Liêu vì thế mà không chỉ có màu sắc của cỏ cây, hoa lá mà còn náo nhiệt bởi âm thanh, bởi tiếng hát then - đàn tính du dương, tiếng hát Soóng cọ ngọt ngào, đằm thắm hòa trong những điệu múa, điệu nhảy mừng vui rộn ràng.
Những ngày này, bà con các bản làng của Bình Liêu đang háo hức chuẩn bị cho lễ hội đình Lục Nà - một trong số các lễ hội lớn nhất ở Bình Liêu. Đình Lục Nà thuộc thôn Bản Cáu (xã Lục Hồn), được xây dựng vào thời Hậu Lê. Đình là nơi thờ Thành hoàng làng là Hoàng Cần - người có công đánh đuổi quân xâm lược, bảo vệ bản làng, bảo vệ đất nước. Lễ hội diễn ra vào 16-17 tháng Giêng hằng năm theo nghi thức lễ hội truyền thống gồm phần lễ và phần hội. Theo đó, phần lễ sẽ gồm các nghi lễ rước sắc phong, lễ tế thần, lễ giã đình truyền thống.
Nghi lễ tế thần tại Lễ hội đình Lục Nà năm 2019.
Đặc biệt, sau ba năm tạm hoãn tổ chức do đại dịch Covid-19, năm nay lễ hội đình Lục Nà được tổ chức trở lại với rất nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đặc sắc như: Liên hoan hát then - đàn tính huyện Bình Liêu, giao lưu hát then - đàn tính giữa huyện Bình Liêu và Hội Bảo tồn dân ca các dân tộc tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng. Các hoạt động thể thao sôi nổi như: Giải cờ tướng, giải bóng đá cúp đình Lục Nà, thi đấu đẩy gậy, tung còn, kéo co, bắn nỏ, nhảy bao bố, sáy mả, đi cà kheo… Ngoài ra, trong các ngày diễn ra lễ hội sẽ có các gian hàng bày bán các sản phẩm OCOP Bình Liêu và các địa phương của tỉnh.
Nghệ nhân Dân gian Hoàng Thị Viên (thị trấn Bình Liêu) chia sẻ: Sau ba năm tạm hoãn do đại dịch, năm nay lễ hội được tổ chức trở lại bà con ai cũng vui, phấn khởi. Bởi đình Lục Nà là lễ hội đầu tiên trong năm mới, vừa là dịp để đồng bào các dân tộc vùng cao tưởng nhớ công lao của Thành Hoàng làng Hoàng Cần vừa là lễ cầu phúc, cầu mong cho năm mới an lành, cuộc sống bình yên, no ấm. Đồng thời, giáo dục các thế hệ con cháu hôm nay phải biết giữ gìn đạo lý cao đẹp “Uống nước nhớ nguồn” người xưa để lại, trân trọng giá trị văn hóa ngàn đời. Vì vậy, để chuẩn bị cho lễ hội năm nay, từ trước tết, chúng tôi đã tập luyện các bài hát then - đàn tính để tham gia biểu diễn, giao lưu văn nghệ, mong muốn giới thiệu đến du khách về những làn điệu dân ca truyền thống của quê hương.
Hội Soóng Cọ của đồng bào dân tộc Sán Chỉ diễn ra vào ngày 13/3 âm lịch.
Xuân Bình Liêu đẹp bình dị trong cảnh sắc thơ mộng, bình yên, trong không khí rộn ràng, vui tươi, đậm đà bản sắc của những lễ hội truyền thống và trong sự chân tình, hồn hậu con người miền biên giới. Nếu có dịp ghé thăm Bình Liêu xuân này, bạn hãy đến và trải nghiệm các lễ hội văn hóa cùng bà con dân tộc để cảm nhận trọn vẹn về vẻ đẹp mảnh đất, con người nơi biên cương Đông Bắc của Tổ quốc.